Neuropsycholoog
De neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie onderzoekt tussen cognitie, emoties, gedrag en de hersenen.
De neuropsycholoog zal door middel van gedragsonderzoek vaststellen welke gevolgen een hersenbeschadiging heeft voor het cognitief en gedragsmatig functioneren van de mens in het dagelijks leven. Of andersom: wanneer iemand op een bepaald gebied niet (meer) goed functioneert, dan zal de neuropsycholoog nagaan of dit verklaarbaar is uit een beschadiging of storing in de hersenen.
Een neuropsycholoog geeft informatie en advies omtrent de aard van eventueel gestoorde functies en hoe het beste met de beperkingen kan worden omgegaan.
Hierbij gaat het om :
- Het cognitief functioneren: stoornissen in aandacht, geheugen, waarneming, taal, denken, tempo en uitvoeren van handelingen, probleemoplossend vermogen.
- Het gedrag en emoties: stoornissen zoals initiatiefverlies, verminderde sociale vaardigheden, agressiviteit, angst, depressiviteit, prikkelbaarheid en persoonlijkheidsveranderingen.
Soms kan een behandeling zoals cognitieve training worden gegeven.
Naast de patiënt wordt ook de familie geïnformeerd en begeleid in het proces van aanpassing aan een veranderde situatie zoals die kan ontstaan na een hersenletsel.
Klinisch psycholoog
De klinisch psycholoog is in de eerste plaats verantwoordelijk voor de deskundige psychologische begeleiding van de revalidant en zin hun nabije familie. Via gespreksbegeleiding wordt zoveel mogelijk ondersteuning geboden aan patiënt en familie. Mensen die geconfronteerd worden met beperkingen ten gevolge van een verworven aandoening, maken een ernstig ingrijpen op hun gezondheid en hun normale functioneren mee. Dit ingrijpen is wel echt van ingrijpende aard, zowel lichamelijk als psychisch en treft uiteindelijk het hele zijn van een persoon. Bovendien betreft het doorgaans een acuut gebeuren, dat van de ene op de andere moment, onverwacht en dus onvoorbereid, het leven van de persoon in kwestie drastisch kan veranderen, met grote vragen en ware dreigingen voor de toekomst. Vele vragen dringen zich op zoals “Wat nu ? Hoe moet het nu verder met mij ?”, en niet zelden dreigt er een blijvende afhankelijkheid van anderen, ook na een intensieve revalidatie. Mogelijks dreigt ook de noodzaak om het zelfstandige leven in de eigen woning op te geven, om naar een andere locatie te moeten verhuizen.
Anderzijds speelt de klinisch psycholoog ook een rol in de onderkenning van een eventuele depressie of in het vaststellen van kenmerken van psychopathologie vaak via de onderkenning van persoonlijkheidsstoornissen die reeds voor het ziekteproces aanwezig waren.